Pojęcia podstawowe

Strony: 1 2 3

Kata – ćwiczenia formalne

Kata są formami zawierającymi szereg technik zaaranżowanych w kombinacje, jest to swego rodzaju pantomima wyobrażająca walkę z wieloma przeciwnikami. Ale nie zawsze – są bowiem formy w których wszystkie ruchy wyobrażają walkę, lecz i takie w których pewne ruchy mają sens symboliczny. Wreszcie niektóre kata zawierają ruchy będące ćwiczeniami kształtującymi sprawność specjalną, technikę przyjmowania ciosów, szczególne sposoby oddychania. Kata we współczesnym karate są dziedzictwem bardzo starej tradycji, ich geneza sięga zamierzchłych czasów.

Pomysł, aby techniki walki połączyć w określone grupy, narodził się prawdopodobnie pod wpływem obserwacji hinduskich tańców symbolicznych i przywędrował do Chin wraz z elementami buddyzmu. Realizacja tego pomysłu przebiegała w kilku kierunkach. Pierwszy z nich zakładał, że ideowym spoiwem dla połączenia określonych technik w grupy winien być cel sprawności fizycznej i zachowania zdrowia. Dobierano więc techniki tak aby stanowiły one zespół ćwiczeń, które medycyna chińska i hinduska miały za kluczowe narzędzie terapeutyczne. Drugi kierunek dostrzegał w kata metodę kształtowania koordynacji ruchowej i zestawiał kombinacje w taki sposób, aby stworzyć metodę treningową dla ćwiczenia wieloskładnikowych, trudnych technik w jednym, płynnym ciągu. Trzeci wreszcie widział w kata cel praktyczny. Ruchy w danej formie miały być zbiorem najefektywniejszych technik walki.

Dawne szkoły karate przywiązywały ogromną wagę do zachowania tajemnicy, dostęp do najskuteczniejszych technik charakteryzujących daną szkołę mieli tylko wybrańcy mistrza, lecz tajemnica ta nie mogła spowodować zaprzepaszczenia zgromadzonej wiedzy wraz z jego śmiercią. Kata stało się oryginalną formą zapisu przekazywanego z pokolenia na pokolenie, która zapewniała pieczołowitość w zachowaniu tradycji technicznej. Dziesiątki pokoleń mistrzów miliony razy gładziło każdą formę, cyzelowało jej niuanse, badało implikacje poszczególnych technik i połączenia między nimi. W efekcie do czasów dzisiejszych pozostał twór niezwykły ? zestaw form zawiera bowiem kwintesencję sekretów karate, jako produkt wielowiekowej myśli strategicznej i taktycznej zaklęty w ćwiczenia ruchowe.

Masutatsu Oyama twierdzi, że aby zrozumieć kata trzeba myśleć o karate jako o swego rodzaju języku. Techniki karate interpretować można jako litery alfabetu, kata będą odpowiednikiem wyrazów i zdań, kumite będzie analogiczne do rozmowy. Wszystkie style karate, zarówno chińskie jak i japońskie zawierają kata jako ogólną część treningu. W niektórych stylach liczba kata dochodzi do 50 (shotokan), w niektórych ok. 15 (kyokushin, goju – ryu).

Trzeba tu wspomnieć o jednym z głównych motywów stworzenia ćwiczeń formalnych, pozwalających na wykonywanie technik w ruchu w pełnej formie i sile. W karate w odróżnieniu od judo, tylko niewiele technik może być zademonstrowanych z pełną siłą, bez obawy fizycznego uszkodzenia partnera. Kata pozwalają wypełnić tę lukę. W kata ćwiczący zmuszony jest stosować bardzo wiele różnych postaw i technik, pozwalając na osiągnięcie dużego stopnia zaawansowania i wszechstronności technicznej. W kata ćwiczący powinien opanować elastyczność technik i postaw. Niektóre z ćwiczeń formalnych są proste i krótkie, inne długie i skomplikowane. Trzeba pamiętać, iż kata są wyrazem sztuki karate, bez których byłoby tylko wydajną metodą walki.

Strony: 1 2 3